Vooraleer Judy Collins haar entree maakt is er een voorprogramma met de in Noorwegen wonende Amerikaanse singer songwriter Kreg Viesselman. Viesselman geniet in 2007 enige bekendheid en appreciatie in singer songwriter middens met zijn album ‘The Pull’. Pas in 2012 kwam er alleen in Noorwegen een opvolger uit met het fijne album ‘If You Lose Your Light’ dat pas 2 jaar later in Nederland wordt uitgebracht. In Nederland waar singer songwriters geliefd zijn volgt in 2014 een tour. Viesselman doet vooral supports van andere singer songwriters. Het succes van zijn grote voorbeeld Ray Lamontagne is hem niet gegund en zal wellicht nooit gebeuren. Daarvoor is de aanspreking onvoldoende. Toch heeft Viesselman onmiskenbaar de kwaliteiten om een goede song te schrijven. Alleen is het wat ondankbaar om in een half uur tijd solo alleen met een gitaar een publiek dat niet voor jou is gekomen van je kunnen te overtuigen maar toch… We horen enkele aardige songs. Daarvan kunnen “Half Baked News” met ingetogen soulvolle zang, het walsende “The Inefficiency Waltz” en het zwaarmoedige “If You Lose Your Light” mij het meest bekoren.

Toch komt de live context met stem en gitaar hier niet op me over hoewel ik zijn warme licht hese stem op zijn albums wel kan appreciëren. Volgende keer misschien een langer concert met een paar begeleiders ?

Setlist

1. Crazy Horses (To The Mountain, 2016)
2. Half Baked News (If You Lose Your Light, 2012)
3. The Inefficiency Waltz (To The Mountain, 2016)
4. Our Sun Rose (To The Mountain, 2016)
5. David (To The Mountain, 2016)
6. If You Think You Knew Me Once (If You Lose Your Light, 2012)
7. If You Lose Your Light (If You Lose Your Light, 2012)
8. To The Mountain (To The Mountain, 2016)

De nu 79 jarige Judy Collins is een folk icoon uit de jaren 60 en staat 60 jaar op de planken maar heeft nog lang niet de neiging om te genieten van een welverdiend pensioen. Integendeel, de laatste jaren is zij meer dan ooit actief zowel op het podium met gemiddeld 129 tourdagen per jaar als met een trits nieuwe albums o.m. een duet album ‘Strangers Again’ (2015), een album met singer songwriter Ari Hest ‘Silver Skies Blue’ (2016) én maar liefst 2 albums in 2017: ‘A Love Letter To Stephen Sondheim’ met uitsluitend songs van Stephen Sondheim en ‘Everybody Knows’ met oude vlam en kompaan Stephen Stills waarmee ze momenteel uitgebreid in Amerika tourt.

Het is een godsgeschenk dat we anno 2019 een dergelijke artieste nog überhaupt live te zien krijgen. Judy Collins is exclusief voor twee optredens in Nederland. Ik ben aanwezig bij haar tweede optreden in de zeer geschikte zaal Hertz van het TivoliVredenburg complex in Utrecht. Het is een brede, halfronde zaal met uitsluitend zitplaatsen die naar schatting halfvol zit. Dat de publiekopkomst niet geweldig is hoeft niet te verwonderen als een artiest zeker hier in Europa zo lang uit de schijnwerpers is gebleven. Toch is het een unieke kans om alsnog een van de iconen uit de jaren 60 live te kunnen bewonderen.

De lady of folk ziet er op haar bijna 80ste nog steeds geweldig uit: statig, slank en stralend mooi, lang vol zilver-wit haar dat trapsgewijs tot halverwege haar rug drapeert, gekleed in een zwarte glitter blouse en een lederen broek met daarover een fel roze mantel en zwarte hoge laarzen. En die ogen, nog steeds intens en diep blauw. Geen wonder dat Stephen Stills er een lied over maakte “Suite: Judy Blue Eyes”.

Judy Collins komt het podium op in gezelschap van haar musical director pianist Russell Walden en zingt meteen een van haar bekendste en grootste hits, het van Joni Mitchell bekende “Both Sides Now”. Haar stem is nog onopgewarmd en wat onvast en de song is voorbij zonder veel indruk te maken. Dat laatste geldt ook voor het overbekende “Leaving On A Jet Plane/ Take Me Home, Country Roads” van John Denver dat met een meezingmoment zorgt voor een warme en gemoedelijke sfeer. Toch ben je meteen wel onder de indruk van haar kristalheldere folk sopraan die na al die jaren wonderwel intact is. Beide songs waren duidelijk bedoeld als aanloop voor wat komen zou: een solo show met een avondvol verhalen en liedjes. Judy Collins heeft geen vaste setlist. De avond is opgevat als een losse babbel van verhalen afgewisseld met songs die typerend waren voor het begin van haar carrière in de vroege jaren 60 tot haar piekjaren in de late jaren 60 en verder tot halfweg de jaren 70. Collins speelt akoestische 12-snarige gitaar voor het grootste deel van de avond en wordt begeleid op piano door haar musical director, Russell Walden die zacht een tweede stem zingt.

Collins vertelt dat ze uit een disfunctioneel gezin komt. Haar vader was een blinde pianist. Ze viert 60 jaar carriëre vanaf haar 19 de. Daar voor was ze reeds actief als een klassiek getrainde pianiste met een eerste publiek optreden op 13-jarige leeftijd van Mozart's Concerto for Two Pianos. Collins’ groeiende interesse voor folk music maakt dat zij haar piano opleiding laat varen en zichzelf gitaar leert spelen.

De zaal met zo’n 200 aanwezigen bestaat voornamelijk uit een ouder publiek voor wie nostalgie geen vies woord is maar een terugblik op die boeiende jaren 60 waarin muzieksterren als Bob Dylan, Joni Mitchell en Leonard Cohen ongeremd in quasi anonimiteit tot wasdom konden komen.

Collins heeft het allemaal van dichtbij meegemaakt en vertelt in smakelijke anekdotes doorspekt met geestigheden en zelfspot hoe zij aan de wieg stond van de latere carriëres van die artiesten. Zij was het die als eerste songs opnam van Joni Mitchell en Leonard Cohen die zo bekendheid kregen. In het geval van de zeer schuchtere Cohen gaf zij de aansporing voor zijn eerste stappen op het podium. Zij vertelt levendig hoe zij Leonard kon overtuigen “Suzanne” live te gaan zingen: “Halfweg de song verlaat Cohen al bevend het podium om slechts onder luid applaus terug te keren en sindsdien is hij blijven concerten geven”.

In die zin is Judy Collins zeer belangrijk geweest voor het onder de aandacht brengen van de kwaliteiten van artiesten als Bob Dylan, Leonard Cohen, Joni Mitchell, Phil Ochs en Tom Paxton. Anderzijds beseft zij op haar beurt hoe belangrijk deze artiesten zijn geweest voor haar eigen carriëre en is zij hen enorm dankbaar. “Leonard zou later aan mij vragen om mijn eigen liedjes te schrijven, wat ik als hij het zegt, ook heb gedaan”. Collins vertelt het met zoveel vuur en authenticiteit dat we haast zouden vergeten dat we in een concert zitten.

Met een aantal fragmenten uit achtereenvolgens “My Funny Valentine” (Rodgers/Hart), “Gypsy Rover” (Clancy Brothers ), “Goodnight Irene/ This Land is Your Land” (Weavers) schetst ze het muzikale tijdskader waarin haar interesse op jonge leeftijd voor het folkgenre wordt opgewekt. Het zijn de traditionele folkzangers Woody Guthrie en Pete Seeger die er voor zorgen dat ze al op 22-jarige leeftijd een eerste plaat kan uitbrengen onder de titel “A Maid Of Constant Sorrow” (1961).

Zo belandt ze vanaf 1959 in de Greenwich Village clubscene in New York City waar ze de eerste stappen van een zekere Bob Dylan kan volgen. Die Bob Dylan kruist het pad van menig folkartiest o.m. Joan Baez waarvan Collins “Diamonds & Rust” vertolkt dat Baez in 1974 schreef over haar relatie met Bob Dylan in 1964. Wat volgt zijn succulente uitvoeringen van “Masters Of War” en “Mr. Tambourine Man”.

Dat Judy Collins alleen maar covers brengt is een understatement. Met haar angelieke stemgeluid begeleid met strummende akoestische gitaar en subtiel pianospel van Russell Walden verleent ze deze tot op de draad versleten songs een zeggingskracht die de luisteraar aan haar lippen doet hangen. Tegelijk vertrouwd als een warme deken als van een onwezenlijke schoonheid. “The Highwayman” van Jimmy Webb is nog zo’n prachtsong. Dan is het tijd om “Suzanne” uit te voeren waarmee haar vriendschap met Cohen in 1966 begon. Zij zingt het als een waardevol kleinood drijvend op die onvergetelijke melodie en het refrein dat we zachtjes mogen meezingen. Absoluut hoogtepunt is “Since You Asked/ Albatross” uit haar succesplaat ‘Wildflowers’ uit 1967. Collins solo aan de piano is werkelijk adembenemend.

De beroemde musical componist en tekstschrijver Stephen Sondheim is naast Leonard Cohen van kapitaal belang geweest voor het verder zetten van Collins carriëre. Zijn compositie “Send In The Clowns” uit ‘A Little Night Music’ wordt in de versie van Collins in 1975 een internationale hit en haar “signature song”. Het is een van de meest romantisch aangrijpende songs uit de muziekgeschiedenis en het is fijn om hem alsnog live te horen.

Judy en Russell nemen onder luid applaus afscheid maar komen snel terug voor die andere grote hit uit 1970 “Amazing Grace” een traditional die ook in een gearrangeerde hitversie van Collins een millionseller werd. Collins zingt voor a capella en wij zijn het koor dat deze prachtige hymne mee mag uitzingen.
Muziekgeschiedenis van een onvergetelijke dame. Blij dat ik hier bij was.

Marc Buggenhoudt

Setlist

1. Both Sides Now (Joni Mitchell cover)
2. Leaving On A Jet Plane/ Take Me Home, Country Roads (John Denver cover)
3. Diamonds & Rust (Joan Baez cover)
4. Masters Of War (Bob Dylan cover)
5. Mr. Tambourine Man (Bob Dylan cover)
6. The Highwayman (Jimmy Webb cover)
7. Suzanne (Leonard Cohen cover)
8. Since You Asked/ Albatross (Wildflowers, 1967)
9. Send In The Clowns (Judith, 1975) (Stephen Sondheim cover)
Encore
10. Amazing Grace (Whales & Nightingales, 1970) (traditional song)